In veel groepen waar ik kom gebeurt regelmatig het volgende:
De pm-er vraagt het kind tijdens een fruit moment: “Wat wil je hebben voor fruit?”. Het kind reageert met: “Ik wil peer”. De pm-er zegt dan direct: “Mag ik peer?” Waarop het kind antwoord geeft: “Ja”, en de medewerker verward aankijkt, want natuurlijk mag zij een peer als ze daar zin in heeft. Dat hoeft ze toch niet te vragen? De medewerker reageert dan opnieuw: “Je moet het netjes vragen. Zeg maar: ‘Mag ik een peer?'” En dan vraagt het kind het op de manier waarop de pm-er het wil hebben. Netjes en beleefd: “Mag ik een peer?”
Vraag: Waarom zou je het woordje ‘wil’ niet mogen gebruiken? Waar in jouw opvoeding/opleiding staat ‘geschreven’ dat dit iets onbeleefds is of misschien te egoïstisch?
We willen toch allemaal dingen? En je vraagt toch ook aan het kind wat hij of zij wil hebben? Dus wat is er nu zo onbeleefd aan om duidelijk te weten en aan te geven wat je wil hebben?
In mijn ogen lijkt dit idee, wat zo in ons ingebakken zit, op het woordje ‘u’ dat ik vroeger altijd moest gebruiken als ik tegen oudere mensen sprak. Zo’n verplicht woordje, wat zogenaamd ‘respectvol’ zou zijn. (De vraag is: Is dat dan ook respectvol naar jou, gezien vanuit die oudere?) Het heeft mij jaren gekost om mijn oudere collega’s gewoon ‘je’ te noemen, want die waren toch ook ouder? Alleen zij wilden zo’n voetstuk helemaal niet. Zij voelden zich daardoor juist oud… ?
Een ander voorbeeld in die hoek zie ik vaak in de overtuiging van pm-ers om alles beleefd te vragen, omdat dat respectvol zou zijn naar het kind: “Zullen we samen gaan opruimen?” Natuurlijk mag je dat zo vragen aan de kinderen, maar dan mogen zij ook beleefd ‘nee’ terugzeggen. Dus als je echt iets wil dat ze doen, dan zeg je wat je wil dat ze doen: “Jongens en meisjes, het is tijd om op te ruimen. Ik wil dat jullie allemaal meehelpen!” Ja, ‘Ik wil’ is dan soms best dwingend, en ja, soms is dat onderdeel van de dag en van leren en ontwikkelen. Dat doet jouw werkgever ook bij jou, en andersom wil jij graag betaald worden voor je werk.
En als jij iets wil, dan mogen kinderen toch ook iets willen? En wij als pedagogisch professional kunnen hen dan laten zien dat niet alles wat je wil ook zomaar naar je toekomt, en je kan ze ook na laten denken over waarom ze dat willen en of dat wel het beste is voor zichzelf en voor de ander en de wereld?
Waarom vind jij dat een kind geen “ik wil!” mag gebruiken? Waar zit die overtuiging? Waarom zou dat niet beleefd zijn? Of egoïstisch? Of iets anders? Ik ben benieuwd naar jouw reactie.